Η Ιερά Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου Γηρομερίου βρίσκεται στο βόρειο τμήμα της Θεσπρωτίας, στην επαρχία Φιλιατών, κοντά στα ελληνοαλβανικά σύνορα. Ιδρύθηκε στις αρχές του 14ου αιώνα (1310-1320), από τον Όσιο Νείλο τον Εριχιώτη και ήταν ένα από τα σημαντικότερα μοναστικά κέντρα στην Ήπειρο. Χρημάτισε έδρα Πατριαρχικής Εξαρχίας και Επισκοπής με δώδεκα χωριά της επαρχίας και την πόλη των Φιλιατών στη δικαιοδοσία της. Στα χρόνια της τουρκοκρατίας, εντός του χώρου της γινόταν άτυπη διδασκαλία ελληνικών εν είδει «κρυφού σχολειού» και λειτούργησε επίσημα βραχύβια Ιερατική Σχολή.
Το Καθολικό είναι ναός τετρακιόνιος σταυροειδής εγγεγραμμένος μετά τρούλου, κτισμένος τον 14ο αιώνα και ανακαινισμένος τον 16ο (1568). Κοσμείται με άριστες βυζαντινές τοιχογραφίες του 16ου και λαϊκότροπες του 17ου αιώνα. Το επιχρυσωμένο τέμπλο, άριστο δείγμα ξυλογλυπτικής είναι κατασκευασμένο τον 19ο αιώνα. Σώζονται αρκετά κειμήλια, όπως εικόνες, χειρόγραφα, παλαίτυπα κ.ά.